آتسکده های تاریخی ایران هر کدم مزیت خاص خود را دارند در سایت تفریحی behbaz.ir سعی داریم شما را به صورت جامع با آتشکده نارخی اصفهان اشنا کنیم یکی از اتشکده های اعجاب انگیزی که از زمان قبل اسلام و دوره امپراتوری ساسانیان بجای مانده است اگر به دنبال تحقیق در مورد آتشگاه اصفهان با ما همراه باشید آتشکده ای زرتشتی از دوره ساسانی است که بر بالای کوه آتشگاه در ۸ کیلومتری غرب اصفهان و به فاصله ۲ کیلومتر بعد از منارجنبان در سمت شمال بزرگراه اصفهان به نجف آباد واقع است آتشگاه اصفهان یکی از سه اثر قدیمی به جا مانده از دوران باستان و از نظر بزرگی سومین اثر موجود در شهر اصفهان است و یکی از ۷ آتشکده بزرگ ایران در زمان قباد ساسانی می‌باشد تپه آتشگاه، از جنس سنگ‌های رسوبی است. تراز پایینی آن در ارتفاع ۱۶۱۰ متر از سطح دریا حدود ۵۰ متر بالاتر از تر از مرکز شهر اصفهان و فراز آن در ارتفاع ۱۷۱۵ متری از سطح دریا واقع شده‌ است. این تپه از نظر زمین‌ شناسی در دوره کرتاسه تشکیل شده است. این بنای خشتی غریب که بر فراز کوهچه‌ ای به بلندای ۱۰۰ متر (نسبت به دشت اطراف) در بخش ماربین اصفهان جای دارد، نخستین بار از سوی اَوِستا شناس بزرگ «ویلیامز جکسن» در اوایل قرن بیستم میلادی، مورد توجه و بررسی علمی قرار گرفت.

اکثر مورخین اسلامی از جمله ابن حمداله مستوفی و خردادبه و ابن حوقل از این بنا نام برده و آن را آتشکده معرفی کرده اند و دانشمندان خارجی نیز درباره آتشگاه پژوهش و بررسی کرده اند که از جمله آنها ماکسیم سیرو و آندره گدار فرانسوی هستند.

«میترا آزاد»، در رسالهٔ دکتری خود تحت عنوان «بررسی تحول بناهای مذهبی دوره ساسانی به بناهای مذهبی قرون اولیه اسلامی ایران» (دانشگاه تربیت مدرس – سال ۱۳۸۴ شمسی) با تکمیل کردن گزارش موبد شهمردان در ذکر آتشخانه‌ های ایران و یاری گرفتن از مطالعات «دیتریش هوف» درباره گونه شناسی چهارتاق های ساسانی فارس و نیز مطالعات «شیپ مان» در روند دگرگونی و توسعه آتشکده‌ها، به شرح بناهای مذهبی ایران پیش از اسلام می‌پردازد و در جایی که از آتشگاه اصفهان سخن می راند، بنای استوانه‌ ای شکل فوقانی آن را از نظر دارا بودن پلان دایره‌ ای شکل، با بنای موسوم به «آتشگاه چاهک» در استان قم مقایسه می‌کند.

طبق تحقیقی که در مورد آتشگاه اصفهان شد از آتشگاه اصفهان در متون کهن، به نام «دژ ماربین/مهرین» یاد شده و اشاراتی درباره شهرک باستانی «مهرین» رفته است. یافته شدن سفال‌های گورتان و نام‌های باستانی روستاهای ماربین، گواه بسنده‌ای است بر وجود فرهنگ و تمدنی دیرسال در این بخش، که متاسفانه بسیار مورد بی توجهی واقع شده است. بافتِ ساختمانیِ این مجموعه از لایه‌های خشتی است. میانِ دو ردیف خشت را هم یک لایه نازکِ نِی (که از رودخانه آورده می‌شده) قرار می‌دادند تا بر استحکام آن بیفزایند. پایه‌های بزرگ و خشتیِ بنا تقریبا از میانه تپه آتشگاه آغاز می‌شوند و در بالا به ستون هایی محکم و قابلِ اعتماد تبدیل می‌شدند که در گذشته اتاق هایی نیز بر رویِ آنها قرار داشته‌ است. در برخی جاها نیز بقایایی از راه پله‌ هایی منظم و کنده شده در دلِ سنگ به چشم می‌ خورد که تا بالا ادامه داشته‌ است اما امروزه از میان رفته‌ اند. در بالای تپه بنایی گرد ساخته شده که می‌ توان آن را نقطه نهاییِ معماریِ این بنا معرفی کرد. بر رویِ تپه، هیچ بنایی بلندتر از آن ساخته نشده‌ است. این اتاق دارای هشت گوشه‌ است و در هر گوشه یک پنجره هم رو به بیرون دارد. گفته می‌شود موبدانِ زرتشتی، آتش مقدس را در درونِ این اتاق قرار می‌داده‌ اند.

این مجموعه دارای اتاق ها و ساختمان هایی در چهار جهتِ تپه بوده که تا زیرِ اتاقک آتشگاه ادامه می‌یافته‌ اند و البته اکنون تنها سازه های بخشِ شمالی و بخشی از قسمتِ شرقی سالم مانده‌ اند و به‌ نظر می‌رسد مربوط به بازسازیِ این بنا در دوره پهلوی باشند. بر رویِ برخی از خشت‌ های به کار رفته در سازه‌های بخشِ شمالی می‌توان عددِ ۱۳۵۲ را دید که در قالبِ خشت‌ها تعبیه شده‌ است.

امروزه توجهی برای حفظ و نگهداری این مجموعه صورت نمیگیرد. در بافتِ ساختمان‌های این بنا می‌توان سوراخ‌های زیادی را دید که به دستِ گنج یابان کنده شده‌ است. بازدید کنندگان نیز خود باید راهِ بالا رفتن را انتخاب کنند و با توجه به ساختار تپه و خشتی بودنِ این سازه، سرعت تخریب به وسیله بازدید کنندگان بیشتر می‌شود.

تحقیق در مورد آتشگاه اصفهان - آتشگاه تاریخی اصفهان در سال ۱۳۳۰ و با شماره ۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید ،سایت تفرخحی به باز